የባህር በር መነጠቅና ያልታከመ ቁስል

Ethiopia| የአፍሪካ ቀንድ አንጋፋና ከፍተኛ የህዝብ ቁጥር ያላት ሀገር ኢትዮጵያ፣ ለዘመናት ባለቤት የነበረችውን የባህር በር በማጣቷ ከፍተኛ የኢኮኖሚና የጂኦፖለቲካዊ ችግሮች እንደገጠማት እየተገለጸ ነው።

የባህር በር መነጠቁ የአገሪቱ ታሪክ ውስጥ እንደ ትልቅ ቁስል የሚታይ ሲሆን፣ አሁንም ድረስ የአገሪቱ መሪዎችና ህዝቡ ሊፈታ የሚገባው አጀንዳ አድርገው ይዘውታል።

ኢትዮጵያ በጥንት ዘመን በአክሱም መንግስት ዘመን በቀይ ባህር ላይ ሰፊ ቁጥጥር ነበራት። በ16ኛው ክፍለ ዘመን ኦቶማኖች የቀይ ባህርን ዳርቻዎች በተለይም የምጽዋውን ወደብ ከተቆጣጠሩ በኋላ ኢትዮጵያ የባህር በሯን ቀስ በቀስ ማጣት ጀመረች። ይሁን እንጂ፣ የኢትዮጵያ የባህር በር ሙሉ በሙሉ ያጣችበት ዋናውና የቅርብ ጊዜው ክስተት ከኤርትራ መገንጠል ጋር የተያያዘ እንደሆነ ይገለጻል።

ኢትዮጵያ የባህር በሯን የሰጠችው በ1993 ዓ.ም. ኤርትራ ነፃነቷን ስትቀዳጅ ነው። ለ30 ዓመታት ያህል የዘለቀው የኤርትራ ነፃነት ትግል በ1991 የደርግ መንግስት ከወደቀ በኋላ ኤርትራ የራሷን ዕጣ ፈንታ እንድትወስን ተፈቀደላት።

በዚህም መሰረት በ1993 ዓ.ም. በተደረገው ህዝበ ውሳኔ ኤርትራ ሉዓላዊ ሀገር እንድትሆን ተወሰነ። ይህ ውሳኔ ኢትዮጵያን በዓለም ትልቋ የባህር በር የሌላት ሀገር እንድትሆን አደረጋት። ምጽዋ እና አሰብ ወሳኝ የነበሩት የኢትዮጵያ ወደቦች የኤርትራ አካል ሆኑ።

ከኤርትራ ነፃነት በኋላ ኢትዮጵያ ለወደብ አገልግሎት ሙሉ በሙሉ በጎረቤት ሀገራት በተለይም በጅቡቲ ላይ ጥገኛ ሆናለች። ይህ ጥገኝነት ከፍተኛ የትራንስፖርት ወጪዎችን ያስከተለ ሲሆን፣ በንግድ እና በኢኮኖሚ እድገቷ ላይ ከፍተኛ አሉታዊ ተፅዕኖ አሳድሯል።

ጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ አህመድ(ዶ/ር) በተለያዩ ጊዜያት ኢትዮጵያ የባህር በር የሌላት ሀገር መሆኗን “ታሪካዊ ኢፍትሃዊነት” በማለት ገልጸው፣ በሰላማዊና ህጋዊ መንገድ የባህር በር የማግኘት ፍላጎት እንዳላቸው ሲናገሩ ቆይተዋል።

ይህ መረጃ ከEthiopian Press Agency, TrendsnAfrica, EBC English News,allAfrica.com የተሰበሰበ ነው።